صورت های مالی
هدف صورت هاي مالي عبارت از ارائـه اطلاعاتي تلخيص و طبقهبندي شده درباره وضعيت مالي، عملكرد مالي و انعطافپذيري مالي واحد تجاري است كه براي طيفي گسترده از استفادهكنندگان صورتهاي مالي در اتخاذ تصميمات اقتصادي مفيد واقع گردد. اعتقاد براين است كه هرگاه صورتهاي مالي معطوف به تأمين نيازهاي اطلاعاتي سرمايهگذاران باشد ، اكثر نيازهاي ساير استفادهكنندگان را نيز در حد توان برآورده ميكند بنابراين هدف اصلي گزارشگري مالي تهيه اطلاعات مفيد جهت تصميم گيريهاي سرمايه گذاري و اعتباردهي مي باشد.
اتخاذ تصميمات اقتصادي توسط استفادهكنندگان صورتهاي مالي مستلزم ارزيابي توان واحد تجاري جهت ايجاد وجه نقد و زمان و قطعيت ايجاد آن است. ارزيابي توان ايجاد وجه نقد از طريق تمركز بر وضعيت مالي، عملكرد مالي و جريانهاي نقدي واحد تجاري و استفاده از آنها در پيشبيني جريانهاي نقدي مورد انتظار و سنجش انعطافپذيري مالي، تسهيل ميگردد.
واحدگزارشگر: به يك واحد تجاري منفرد يا گروه واحدهاي تجاري اطلاق ميشود كه موضوع يك مجموعه صورتهاي مالي مشخص است كه بنابر الزامات قانوني، قراردادي يا عرفي و بهمنظور رفع نيازهاي اطلاعاتي استفادهكنندگان تهيه و ارائه ميشود.
يك مجموعه كامل صورتهاي مالي شامل ترازنامه، صورت سود و زيان، صورت سود و زيان جامع و صورت جريان وجوه نقد (كه از اين به بعد صورتهاي مالي اساسي ناميده ميشود) و يادداشتهاي توضيحي ميباشد. مسئوليت تهيه و ارائه صورتهاي مالي با هيأتمديره يا ساير اركان ادارهكننده واحد تجاري است.
ترازنامه: وضعيت مالي يك واحد تجاري دربرگيرنده منابع اقتصادي تحت كنترل آن، ساختار مالي آن، ميزان نقدينگي و توان بازپرداخت بدهيها و ظرفيت سازگاري آن با تغييرات محيط عملياتي است. اطلاعات درباره وضعيت مالي در ترازنامه ارائه ميشود.
ترازنامه بايد حداقل حاوي اقلام اصلي زير باشد:
الف . داراييهاي ثابت مشهود
ب . داراييهاي نامشهود
ج . سرمايهگذاريها
د . موجودي مواد و كالا
ه . حسابها و اسناد دريافتني تجاري و ساير حسابهاو اسناد دريافتني
و . موجودي نقد
ز . حسابها و اسناد پرداختني تجاري و ساير حسابها و اسناد پرداختني
ح . ذخيره ماليات
ط . ذخيره مزاياي پايان خدمت كاركنان
ي . بدهيهاي بلندمدت
ك . سهم اقليت
ل . سرمايه و اندوختهها
صورت سود و زيان: عملكرد مالي واحد تجاري دربرگيرنده بازده حاصل از منابع تحت كنترل واحد تجاري است. اطلاعات درباره عملكرد مالي درصورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع ارائه ميشود.
صورت سود و زيان بايد حداقل شامل 10 قلم باشد :
الف . درآمدهاي عملياتي
ب . هزينههاي عملياتي
ج . سود يا زيان عملياتي
د . هزينههاي مالي
ه . ساير درآمدها و هزينههاي غيرعملياتي
و . ماليات بردرآمد
ز . سود يا زيان فعاليتهاي عادي
ح . اقلام غيرمترقبه
ط . سهم اقليت
ي . سود يا زيان خالص
صورت سود و زيان جامع : صورت سود و زيان جامع به عنوان يك صورت مالي اساسي ، بايد كل درآمدها و هزينههاي شناسايي شده طي دوره را كه قابل انتساب به صاحبان سرمايه است ، به تفكيك اجزاي تشكيلدهنده آنها نشان دهد. به عبارت ديگر تمام اقلامي كه حقوق صاحبان سهام را تغيير مي دهند بغير از آورده و ستانده صاحبان سهام در آن نمايش داده مي شود.
صورت جريان وجه نقد: اطلاعات در مورد جريانهاي نقدي درصورت جريان وجوه نقد ارائه ميشود. اين اطلاعات از جنبهاي ديگر عملكرد مالي واحد تجاري را از طريق انعكاس مبالغ و منابع اصلي جريانهاي ورودي و خروجي وجه نقد به نمايش ميگذارد.
يادداشتهاي توضيحي: يادداشتهاي توضيحي و صورتهاي مالي اساسي يك مجموعه بهمپيوسته ميباشند. نقش يادداشتهاي توضيحي، برجسته نمودن و تشريح اقلام مندرج در صورتهاي مالي اساسي است. افشاي اطلاعات در يادداشتهاي توضيحي، نميتواند ارائه نادرست يا حذف اطلاعات در صورتهاي مالي اساسي را تصحيح يا توجيه كند.
اقلام اصلي صورتهاي مالي :
1- دارايي : حقوق نسبت به منافع اقتصادي آتي يا ساير راههاي دستيابي مشروع به آن منافع كه در نتيجه معاملات يا ساير رويدادهاي گذشته به كنترل واحد تجاري درآمده است.
2- بدهي : تعهد انتقال منافع اقتصادي توسط واحد تجاري ناشي از معاملات يا ساير رويدادهاي گذشته است.
3- حقوق صاحبان سرمايه: باقيماندهكسر جمع بدهيهاي واحد تجاري از جمع داراييهاي آن.
4- درآمد: عبارتست از افزايش در حقوق صاحبان سرمايه بجز مواردي كه به آورده صاحبان سرمايه مربوط ميشود.
5- هزينه:عبارتست از كاهش در حقوق صاحبان سرمايه بجز مواردي كه به ستانده صاحبان سرمايه مربوط ميشود.
6- آورده صاحبان سرمايه: افزايش در حقوق صاحبان سرمايه ناشي از سرمايهگذاري در واحد تجاري جهت كسب يا افزايش حقوق مالكانه را گويند.
7- ستانده صاحبان سرمايه: كاهش در حقوق صاحبان سرمايه ناشي از انتقال داراييها بهصاحبان سرمايه يا ايجاد بدهي در قبال آنها بهمنظور كاهش حقوق مالكانه و يا توزيع سود را گويند.